به گزارش هفت چشمه، نوبا نوعي بيماري حاد و اسهالي است که در اثر عفونت روده با نوعي باکتري ايجاد مي‌شود. باکتري وبا معمولاً در آب يا غذا‌هايي که توسط مدفوع فرد آلوده به باکتري وبا آلوده شده است، يافت مي‌شود. اين بيماري عموما در مکان‌هايي با تصفيه ناکافي آب، دفع نامناسب و غير بهداشتي مدفوع يا فاضلاب و نيز مناطق با بهداشت ناکافي ايجاد شده و گسترش مي‌يابد. باکتري وبا همچنين مي‌تواند در محيط رودخانه‌هاي شور و آب‌هاي ساحلي زندگي کند.

انسان چگونه به بيماري وبا مبتلا مي‌شود؟

شايع‌ترين راه انتقال اين بيماري آشاميدن آب يا خوردن مواد غذايي آلوده به باکتري ويبريوکلرا است، آلودگي دست‌ها نيز ممکن است موجب انتقال بيماري شود. در شرايط همه‌گيري وبا، معمولاً منبع آلودگي، مدفوع فرد آلوده است که منجر به آلودگي آب يا مواد غذايي مي‌شود. در مناطقي که تصفيه فاضلاب و آب آشاميدني به خوبي انجام نمي‌شود اين بيماري مي‌تواند به سرعت گسترش يابد. بيماري عموما از طريق تماس مستقيم فرد به فرد منتقل نمي‌شود؛ بنابراين تماس تصادفي با يک فرد آلوده، عامل خطري براي ابتلا به بيماري نيست.

علائم بيماري وبا

عفونت وبا اغلب خفيف يا بدون علائم است، اما در مواردي مي‌تواند با علائم شديد همراه باشد. حدود ۷۵ درصد افراد آلوده به اين ميکروب بدون نشانه‌هاي باليني مشخص بوده و حدود ۲۰ درصد آن‌ها داراي علائم اسهال حاد خفيف يا متوسط هستند که از اسهال ايجاد شده توسط ديگر ارگانيسم‌ها قابل افتراق نيست. تقريباً از هر ۱۰ نفري که به وبا مبتلا مي‌شوند، يک نفر علائم شديدي مانند اسهال آبکي، استفراغ و گرفتگي عضلات پا پيدا مي‌کند. در اين افراد کاهش سريع مايعات بدن منجر به کم آبي و شوک مي‌شود و بدون درمان، مرگ در عرض چند ساعت اتفاق مي‌افتد.

دوره کمون اين بيماري يعني فاصله زماني بين ورود باکتري عامل وبا به بدن تا زمان بروز علائم باليني معمولاً دو تا سه روز است، اما اين زمان مي‌تواند از چند ساعت تا ۵ روز نيز به طول انجامد.

چه کساني بيشتر به وبا مبتلا مي‌شوند؟

ابتلا به وبا کاملا در ارتباط با وضعيت بهداشتي است. افرادي که از آب آشاميدني ناسالم استفاده مي‌کنند يا در مناطقي زندگي مي‌کنند که وضعيت بهداشتي نامطلوب بوده و مدفوع و فاضلاب‌ها به صورت غيربهداشتي دفع مي‌شوند، بيشترين خطر ابتلا به وبا را دارند.

اگر فکر مي‌کنيد شما يا يکي از اعضاي خانواده‌تان ممکن است وبا داشته باشيد، بايد فوراً به دنبال دريافت مراقبت‌هاي پزشکي باشيد. از آن جا که کم آبي بدن مي‌تواند به سرعت اتفاق افتد بنابراين جايگزين کردن سريع مايعات ضروري است.

اگر پودر او. آر. اس (ORS) جهت تهيه محلول مايع درماني خوراکي در اختيار داريد، بلافاصله مصرف آن را شروع کنيد. شروع سريع مصرف مايعات مي‌تواند موجب نجات يک زندگي شود. نوشيدن ORS را در خانه و در فاصله زماني تا رسيدن به يک واحد بهداشتي _ درماني جهت دريافت خدمات پزشکي ادامه دهيد. در صورتي که فرد مبتلا به اسهال حاد آبکي يک کودک شيرخوار است توصيه مي‌شود، تغذيه با شير مادر ادامه داشته باشد.

تشخيص و درمان وبا

تشخيص وبا از طريق آزمايش مدفوع است. براي انجام اين آزمايش بايد از بيمار نمونه مدفوع يا سواب مقعدي تهيه و به آزمايشگاه ارسال شود که اين آزمايش در سيستم بهداشتي کشور به صورت رايگان انجام مي‌شود.

اساس درمان در بيماري وبا جبران فوري آب و املاح از دست رفته بدن در اثر اسهال است. در واقع اين بيماري مي‌تواند به راحتي و با موفقيت درمان شود. اين بيماران بايد محلول مايع درماني خوراکي را که از حل کردن يک بسته پودر او. آر. اس (ORS) در يک ليتر آب جوشيده خنک تهيه مي‌شود، به مقدار زياد و بسته به ميزان کم آبي بدن بنوشند. افراد با علائم شديد بيماري که در معرض خطر ابتلا به کم آبي شديد هستند نياز به جايگزيني مايعات به صورت داخل وريدي دارند.

بدون دسترسي به مايع درماني ميزان کشندگي در بيماران مبتلا به وبا ۳۰تا ۵۰ درصد است که با مايع درماني سريع و مناسب، اين ميزان به زير يک درصد کاهش مي‌يابد.

استفاده از آنتي بيوتيک‌هاي مناسب که در صورت نياز توسط پزشک تجويز خواهد شد طول دوره بيماري را کوتاه و شدت بيماري را کاهش مي‌دهد، اما به اندازه جبران کمبود آب بدن مهم نيستند. افرادي که به اسهال و استفراغ شديد مبتلا مي‌شوند بويژه افرادي که در مناطقي که وبا اتفاق مي‌افتد زندگي مي‌کنند، بايد سريعاً به پزشک مراجعه کنند.

بيماري وبا معمولا مستقيما از يک فرد به فرد ديگر منتقل نمي‌شود؛ بنابراين عموما تماس تصادفي با يک فرد آلوده عامل خطري براي ابتلا به اين بيماري نيست.

راه‌هاي پيشگيري از ابتلا به بيماري وبا

بنابر اعلام مرکز مديريت بيماري‌هاي واگيردار وزارت بهداشت، براي پيشگيري از بيماري وبا رعايت موارد زير ضروري است:

_ از آب آشاميدني سالم استفاده کنيد. (آب لوله کشي تصفيه شده يا آب‌هاي بطري شده)

_ در مناطقي که دسترسي به آب تصفيه شده و لوله کشي وجود ندارد و از آب چاه، آب تانکرها، آب چشمه‌ها و... استفاده مي‌شود، حتما آب را قبل از مصرف بجوشانيد يا کلرزني کنيد.

_ از مصرف يخ غيربهداشتي، مواد غذايي و غذا‌هاي آماده غيربهداشتي، آب ميوه و نوشيدني‌هاي ارائه شده در بيرون از منزل و به‌خصوص غذا‌هاي ارائه شده توسط فروشندگان دوره‌گرد خودداري کنيد.

_ از شنا کردن در آب رودخانه، جوي‌ها يا استخر‌هاي آلوده خودداري کنيد.

_ ميوه‌ها و سبزي‌ها را قبل از مصرف حتما شسته و به روش صحيح ضدعفوني کنيد.

_ براي اطمينان از سلامت غذا آن را به صورت کامل بپزيد و از مصرف غذا‌هاي خام يا کم پخت خودداري کنيد.

_ غذايي را که قبلا پخته‌ايد قبل از مصرف به صورت کامل داغ کنيد.

_ از ظروف و لوازم تميز و شسته شده با آب سالم و بهداشتي استفاده کنيد.

_ قبل از تهيه، توزيع و خوردن غذا و قبل از دادن غذا يا شير به کودک حتماً دست‌ها را با آب و صابون بشوييد.

_ بعد از رفتن به توالت و نيز قبل از دست زدن به مواد غذايي و خوراکي حتماً دست‌ها را با آب و صابون بشوييد.

_ مواد غذايي را در يخچال نگهداري کنيد و از قرار گرفتن مواد غذايي در معرض مگس و آلودگي‌هاي ديگر خودداري شود.

_ هنگام سفر آب و غذاي سالم همراه داشته باشيد يا از نوشيدني‌ها و غذا‌هاي با بسته‌بندي مطمئن استفاده کنيد.

_ از دفع غير بهداشتي مدفوع خودداري کرده و حتما از توالت‌هاي بهداشتي استفاده کنيد.

منبع: باشگاه خبر نگاران